Τα 700 εκατομμύρια αγγίζουν οι αναζητήσεις στο διαδίκτυο για το ρόλο της διατροφής στην πρόληψη μετάδοσης του Κοροναϊού. COVID 19 Το μεγάλο ερώτημα λοιπόν, είναι εάν μπορεί κανείς να «ενισχύσει» το ανοσοποιητικό σύστημα των παιδιών, ή και το δικό του, έτσι ώστε να μειώσει τον κίνδυνο ασθένειας. Όχι μόνο από τον «επίκαιρο» Κορονοϊό αλλά από το σύνολο των λοιμώξεων του χειμώνα.

Ενίσχυση ή καλή λειτουργία;

Όπως τονίζεται από τους ειδικούς της διατροφής, ο όρος «ενίσχυση» του ανοσοποιητικού δεν είναι ακριβής. Σκοπός δεν είναι η υπερδιέγερση των αμυντικών μηχανισμών, πρακτική η οποία ενδέχεται να επιφέρει άλλες αρνητικές συνέπειες. Ο ρόλος της διατροφής έγκειται στη φυσιολογική λειτουργία του αμυντικού συστήματος. Κάτι, για το οποίο θα ήταν καλό να φροντίζει κανείς όλο το χρόνο. Έτσι, η παλιά, καλή συμβουλή λέει πως για να προετοιμάσετε τον οργανισμό και το ανοσοποιητικό σας, δεν έχετε παρά να ακολουθείτε μία ισορροπημένη διατροφή. Ο γενικός αυτός κανόνας ισχύει για μικρούς και μεγάλους!

Υπάρχουν συστατικά SOS για το ανοσοποιητικό;

Δεν υπάρχουν μεμονωμένα διατροφικά συστατικά, τα οποία ενισχύουν το ανοσοποιητικό. Όμως, ορισμένα μικροθρεπτικά στοιχεία έχουν ξεχωριστό ρόλο στην υποστήριξη της άμυνας του σώματος, και είναι καλό να συμπεριλαμβάνονται συστηματικά στη διατροφή τη δική σας, ή του παιδιού σας.

Πρωτεΐνες: Απαραίτητες για την επούλωση και την αποκατάσταση. Φροντίστε, εσείς ή το παιδί σας, να καταναλώνε το υποκατάστατο πρωτεΐνης σας σύμφωνα με τις οδηγίες του ιατρού και του διαιτολόγου σας σε τακτικά διαστήματα μέσα στην ημέρα.
Βιταμίνη Α: Προστατεύει από τις λοιμώξεις, και ενισχύει την υγεία των κυττάρων του αναπνευστικού. Θα τη βρείτε σε αφθονία στα κίτρινα, πορτοκαλί και κόκκινα λαχανικά και φρούτα, που επιτρέπονται στο διατροφικό σας πρόγραμμα.
Βιταμίνη C: Υποστηρίζει την παραγωγή κυττάρων του ανοσοποιητικού. Μπορεί τα πορτοκάλια να «έχουν τη φήμη», όμως οι πιπεριές, οι φράουλες και τα ακτινίδια, θα δώσουν στο μικρό σας σημαντική ποσότητα βιταμίνης C.
Βιταμίνη D: Γνωστή και ως η βιταμίνη του ήλιου! Δυστυχώς όμως, η περίοδος αυτή δεν μας επιτρέπει να «μαζέψουμε» αρκετή ηλιακή ακτινοβολία. Την ίδια στιγμή ελάχιστα τρόφιμα, είναι φυσικές πηγές βιταμίνης D . Για αυτό το λόγο είναι πολύ σημαντικό να καταναλώνετε το υποκατάστατο πρωτεΐνης σας καθώς και τυχόν ειδικές βιταμίνες που σας έχει συστήσει ο ιατρός ή ο διαιτολόγος σας.
Εάν αναρωτιέστε μήπως εσείς ή το παιδί σας χρειάζεται να λάβετε κάποιο συμπλήρωμα διατροφής με βιταμίνη D, υπεύθυνος για να σας συμβουλεύσει είναι ο θεράπων ιατρός σας.
Βιταμίνη Ε: Θεωρείται μία από τις πλέον αντιοξειδωτικές βιταμίνες! Θα τη βρείτε στο αβοκάντο, ενώ είναι μία ακόμη «ευκαιρία» για να καταναλώνετε το υποκατάστατο πρωτεΐνης σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού σας.
Ψευδάργυρος: Ένα ακόμη διατροφικό στοιχείο, που ενισχύει τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού. Σημαντικότερες πηγή είναι το υποκατάστατο πρωτεΐνης, που έχει προταθεί από τον ιατρό σας.

Ο μακρύς κατάλογος των απαραίτητων στην άμυνα του οργανισμού συστατικών δεν σταματά εδώ. Το φολικό οξύ, οι βιταμίνες Β6 και Β12, ο σίδηρος, το σελήνιο και ο χαλκός συμπληρώνουν τα «SOS» της διατροφής για το ανοσοποιητικό. Εύκολα καταλαβαίνει λοιπόν κανείς πως είναι δύσκολο να μετρά την επαρκή πρόσληψη καθενός από τα παραπάνω διατροφικά στοιχεία, στο καθημερινό διαιτολόγιο.

H Χρυσή Πεντάδα των Συμβουλών

1. Ποικιλία σε κάθε γεύμα

Ακόμη και εάν εσείς ή το παιδί σας είστε επιλεκτικοί με το φαγητό, είναι σημαντικό να καταβάλετε κάθε προσπάθεια για να καταναλώνει ποικιλία από τις επιτρεπόμενες ομάδες τροφίμων. Για να μη πετάξετε τυχόν περισσευούμενη ποσότητα, μη διστάσετε να την καταψύξετε. Αντίστοιχη ποικιλία, θα πρέπει να υπάρχει και στα σνακ. Ένα φρούτο για δεκατιανό, λίγο ψωμί χαμηλής πρωτεΐνης με φυτικό τυρί για απογευματινό. Έτσι μπορείτε να είστε σίγουροι πως η ποικιλία των γευμάτων εξασφαλίζει από μέρα σε μέρα, επαρκή πρόσληψη των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών.

2. Χρωματιστά λαχανικά και φρούτα

Ποικιλία παντού! Τα διαφορετικά χρώματα των λαχανικών και των φρούτων υποδηλώνουν διαφορετικές βιταμίνες και λοιπά αντιοξειδωτικά συστατικά. Προσπαθήστε να συνδυάσετε κόκκινα, πορτοκαλί, κίτρινα, μωβ, πράσινα, άσπρα λαχανικά και φρούτα σε κάθε σαλάτα, φρουτοσαλάτα ή μαγειρευτό φαγητό, που καταναλώνετε. Να θυμάστε πως όλα τα χρώματα του ουράνιου τόξου επιστρατεύονται για τη φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού του!

3. Ωφέλιμοι μικροοργανισμοί του εντέρου

Το έντερο «φιλοξενεί» τρισεκατομμύρια ωφέλιμα βακτήρια, που είναι γνωστά με την ονομασία προβιοτικά. Καθώς το ίδιο αποτελεί μία από τις σημαντικότερες διόδους παθογόνων μικροοργανισμών στο σώμα, η υγεία των προβιοτικών είναι μεγάλης σημασίας για την άμυνα του οργανισμού. Συζητείστε με το θεράπων ιατρό σας, ποιες είναι η επιτρεπόμενες πηγές στη διατροφή, καθώς και την ανάγκη λήψης κάποιου διατροφικού συμπληρώματος προβιοτικών, για παιδιά ή ενήλικες. «Φροντίστε» τα καλά βακτήρια, προσφέροντάς τους τροφή, μέσα από τις πρεβιοτικές φυτικές ίνες της μπανάνας, της ντομάτας.

4. Επαρκής ενυδάτωση

Η ενυδάτωση είναι ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο μία ισορροπημένης διατροφής. Ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες, οπότε και το αίσθημα της δίψας ατονεί. Επιπλέον, όταν κάποιος φτάσει στο σημείο να σας εκφράσει πως διψάει, ενδέχεται να βρίσκεται ήδη στις αρχές σημαντικής έλλειψης υγρών. Η επαρκής πρόσληψη νερού και άλλων ροφημάτων, είναι μεγάλης σημασίας για τη φυσιολογική λειτουργία των επιφανειακών κυττάρων, επιθηλίου, της αναπνευστικής οδού, άρα και για την άμυνα του οργανισμού. Για το λόγο αυτό θυμηθείτε, ή θυμίστε στο παιδί σας, να πίνετε νερό, συμπληρώστε με φυσικούς χυμούς και σπιτικές σούπες.

Οι ανάγκες σε υγρά των παιδιών ανά ηλικιακό γκρουπ εκτιμώνται ως εξής:
1- 2 ετών: 880-960mL
2-3 ετών: 1040mL
4-8 ετών: 1280mL
9- 13 ετών: 1680mLγια τα αγόρια, 1520mLγια τα κορίτσια
>14 ετών: όπως οι ενήλικες 1680mLγια τους άνδρες, 1520mL για τις γυναίκες.

5. Περισσότερα οικογενειακά γεύματα

Ο κρύος καιρός και οι περισσότερες στιγμές, που σίγουρα περνάτε αυτή την περίοδο ως οικογένεια, σας δίνουν την ευκαιρία για δημιουργικό χρόνο με τους δικούς σας. Δοκιμάστε να τον αξιοποιήσετε στην κουζίνα, συμμετέχοντας όλοι στο μαγείρεμα. Τα μικρότερα παιδιά μπορούν να βοηθήσουν στο ανακάτεμα ή το ζύγισμα των υλικών, να κόψουν το μαρούλι. Οι μεγαλύτεροι μπορούν να αξιοποιήσουν περισσότερες «μαγειρικές» δεξιότητες, με κοπές μαλακών λαχανικών, ξεφλούδισμα φρούτων. Με τον τρόπο αυτό θα βοηθηθείτε όλοι όχι μόνο να διαχειριστείτε το στρες των ημερών, αλλά και να αγαπήσετε πολύτιμες για το ανοσοποιητικό τροφές.

Είναι σημαντικό να τονισθεί πως σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA), δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα, που να επιβεβαιώνουν τη μετάδοση του Κοροναιού μέσω των τροφίμων. Παρ’ όλ’ αυτά είναι άκρως απαραίτητη η τήρηση των γενικών κανόνων υγιεινής και ασφάλειας στη διαχείριση των τροφίμων:

Προσεκτικό πλύσιμο χεριών, σύμφωνα με τις οδηγίες του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ).
Προσεκτικό καθάρισμα των επιφανειών, ξέπλυμα των λαχανικών και των φρούτων με τρεχούμενο νερό.
Εκπαίδευση των παιδιών να μην γλύφουν τα δάχτυλά τους, και να μην καταναλώνουν ωμά υλικά.

Ακόμη, εάν θηλάζετε οι δικές σας ισορροπημένες διατροφικές συνήθειες επηρεάζουν άμεσα τη φυσιολογική λειτουργία κάθε συστήματος στον οργανισμό του μωρού σας, κατ’ επέκταση και του ανοσοποιητικού. Εάν χρειάζεστε κάποια επιπλέον συμβουλή μιλήστε με το γιατρό σας ή έναν διαπιστευμένο διαιτολόγο.

Εκτός από τη διατροφή τι;

Πέρα από τη διατροφή, αρκετοί ακόμη παράγοντες του τρόπου ζωής επηρεάζουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού:

φυσική δραστηριότητα
καλός ύπνος
διαχείριση του στρες

είναι μερικοί από αυτούς. Εκτός από τη μαγειρική, δοκιμάστε να παίξετε σαν παιδιά ή μαζί με τα παιδιά, να ακούσετε μουσική ή να ζωγραφίσετε.

Κλείνοντας, μην ξεχνάτε πως η διατροφή, όπως και κανένα μεμονωμένο διατροφικό συστατικό, δεν μπορεί να προλάβει την εξάπλωση του Κοροναϊού, και κάθε άλλης λοίμωξης. Η συμμόρφωση με τις συμβουλές του γιατρού σας και τις οδηγίες του ΕΟΔΥ, αποτελούν την αποτελεσματικότερη οδό.

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την επίσημη θέση του Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων σχετικά με τον Κοροναϊό μπορείτε να βρείτε εδώ.

Ήβη Παπαϊωάννου, MS,RDN
Member of the Academy of Nutrition and Dietetics

Οι παραπάνω συμβουλές αφορούν το γενικό υγιή πληθυσμό, και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστούν τις οδηγίες του ιάτρου σας. Για μία εξατομικευμένη προσέγγιση ή για κάθε άλλη απορία, παρακαλούμε όπως επικοινωνήσετε με τον προσωπικό σας ιατρο.

References
British Dietetic Association. COVID-19 / Coronavirus – Advice for the General Public. March 16, 2020. Accessed March 19, 2020.
EFSA. Coronavirus: no evidence that food is a source or transmission route. March 9, 2020. Accessed March 19, 2020.
EatRight. Support Your Health With Nutrition. December 9, 2019. Accessed March 19, 2020.
Eat Right. Make the Most of Your Time at Home. March 16, 2020. Accessed March 19, 2020.
Ihekweazu FD, Versalovic J. Development of the Pediatric Gut Microbiome: Impact on Health and Disease. Am J Med Sci. 2018;356(5):413–423. doi:10.1016/j.amjms.2018.08.005
Maggini S, Pierre A, Calder PC. Immune Function and Micronutrient Requirements Change over the Life Course. Nutrients. 2018;10(10):1531. Published 2018 Oct 17. doi:10.3390/nu10101531
Πανελλήνιος Σύλλογος Διαιτολόγων. Παίζει ρόλο η διατροφή μας στην αντιμετώπιση του νέου κορονοϊού και στην COVID-19; March 19, 2020. Accessed March 19, 2020.

‼ Οι παραπάνω συμβουλές δεν υποκαθιστούν τις οδηγίες του ιατρού σας Για μία εξατομικευμένη προσέγγιση ή για κάθε άλλη απορία, παρακαλούμε όπως επικοινωνήσετε με τον προσωπικό σας ιατρό.
*Προσαρμογή κατευθυντηριών οδηγιών από British Inherited Metabolic Disease Group (BIMDG και Metabolic Support UK (Μάρτιος 2020).