Υπολειπόμενη ανάπτυξη

picture showing a little girl reading with her mother

Η βέλτιστη ανάπτυξη στην παιδική ηλικία είναι σημαντική για τη μελλοντική υγεία και ευημερία. Ωστόσο υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους τα παιδιά μπορεί να παρουσιάσουν δυσθρεψία  και συνεπώς να αντιμετωπίσουν δυσκολίες στην κανονική τους ανάπτυξη, το οποίο είναι γνωστό ως υπολειπόμενη ανάπτυξη. Υπολειπόμενη ανάπτυξη μπορεί να εμφανιστεί σε παιδιά που έχουν υποκείμενη νόσο/πάθηση π.χ. εγκεφαλική παράλυση, συγγενή καρδιακή ανεπάρκεια, κυστική ίνωση κ.α. Όποια και αν είναι η αιτία, η έγκαιρη διάγνωση και λήψη της κατάλληλης διατροφικής θεραπείας ώστε να καθίσταται δυνατή η βέλτιστη ανάπτυξη των παιδιών είναι απαραίτητη.

Δείτε εδώ χρήσιμες πληροφορίες για την υπολειπόμενη ανάπτυξη και τον ρόλο της ειδικής διατροφής.

Τι είναι υπολειπόμενη ανάπτυξη
picture showing two kids measuring their height

Η υπολειπόμενη ανάπτυξη σε ένα παιδί συχνά οφείλεται στην δυσθρεψία. Η δυσθρεψία είναι μια κατάσταση που σχετίζεται με ένα επίμονο έλλειμμα μεταξύ των αναγκών σε ενέργεια, πρωτεΐνες ή άλλα θρεπτικά συστατικά και της πρόσληψης τροφής.

Η κατάσταση αυτή συνδέεται με ανεπαρκή πρόσληψη τροφής ή με αύξηση των αναγκών του οργανισμού (οι οποίες αποτελούν συχνά ένδειξη παρουσίας μιας ή περισσοτέρων σοβαρών ασθενειών, τραυματισμών, εκτεταμένων εγκαυμάτων κ.α.)

Σε κάθε μια από τις προαναφερθείσες περιπτώσεις οι διατροφικές ανάγκες του παιδιού μπορούν να είναι σημαντικά αυξημένες.  Όμως, εάν αυτές οι ανάγκες δεν καλύπτονται από αντίστοιχη αύξηση της πρόσληψης πρωτεϊνών και θερμίδων μέσω της διατροφής, αυτό μπορεί να έχει επιπτώσεις στη λειτουργία του οργανισμού του, να υποβαθμίσει την ανάπτυξή του (σε βάρος ή/και ύψος), να προκαλέσει περαιτέρω εξασθένιση του ή να επιβραδύνει την ίασή του.

Αρχικά η δυσθρεψία μπορεί να εμφανιστεί μέσω στασιμότητας ή ακόμη και επιβράδυνσης της αύξησης του βάρους, ακολουθούμενης από απώλεια βάρους.  Το ύψος, μπορεί και αυτό να επηρεαστεί δευτερευόντως, ένδειξη χρόνιας δυσθρεψίας.

Ανίχνευση υπολειπόμενης ανάπτυξης
picture showing two kids running

Πριν την υπολειπόμενη ανάπτυξη, υπάρχουν κάποια στοιχεία τα οποία μπορούν να προειδοποιήσουν αρχικά για παρουσία δυσθρεψίας: απώλεια όρεξης που συνδέεται με επιβράδυνση αύξησης του βάρους ή στασιμότητα βάρους. Είναι σημαντικό να δίνουμε σημασία στα συμπτώματα αυτά για να γίνεται έγκαιρη ανίχνευση τυχόν υπολειπόμενης ανάπτυξης.

Για να διασφαλιστεί ότι υπάρχει ανάπτυξη του παιδιού και είναι σύμφωνη με την ηλικία του, πρέπει να παρακολουθείτε το βάρος και το ύψος σύμφωνα με τις καμπύλες που περιλαμβάνονται στο βιβλιάριο υγείας του.

Οι καμπύλες είναι διαφορετικές ανάλογα με το φύλο.  Η ζώνη οριοθετείται από δύο πλήρεις γραμμές που δηλώνουν τις κατώτερες και ανώτερες τιμές βάρους ή ύψους (σύμφωνα με τις καμπύλες), εντός των οποίων πρέπει να τοποθετείται το παιδί.

Αυτή η ζώνη χωρίζεται σε 2 “διαδρόμους” όπως απεικονίζεται στο σχήμα που ακολουθεί:

                     καμπυλη αναπτυξης_ κοριτσια υψος καμπυλη αναπτυξης_ αγορια βαρος

H μέση γραμμή αντιστοιχεί στο μέσο όρο που παρατηρείται στα παιδιά, ενώ οι άλλες δύο σε υψηλές ή χαμηλές τιμές.

Προσοχή, δεν βρίσκονται όλα τα παιδιά κοντά στο μέσο όρο χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αντιμετωπίζουν πρόβλημα ανάπτυξης.  Οι λωρίδες των γραφικών αντικατοπτρίζουν αυτή τη μεταβλητότητα. Αυτό που είναι σημαντικό να θυμάται κανείς είναι ότι πρέπει να παρακολουθεί τη συνολική εξέλιξη της καμπύλης και να μην τρομοκρατείται από μια μεμονωμένη μέτρηση που δεν συνάδει με την κανονικότητα της καμπύλης.

Το βασικό είναι να αναπτύσσεται το παιδί σας αρμονικά, να ψηλώνει και να παίρνει βάρος με κανονικό ρυθμό παραμένοντας εντός των διαδρόμων.  Οι καμπύλες του βάρους, του ύψους και της σωματικής διάπλασης πρέπει να αναπτύσσονται παράλληλα με τις γραμμές, να τοποθετούνται μάλλον προς τα επάνω ή προς τα κάτω αυτών, όπως φαίνεται στα ακόλουθα παραδείγματα.

Παράδειγμα 1:  Υπάρχει αρμονική ανάπτυξη όταν το βάρος του παιδιού παραμένει εντός του διαδρόμου και ακολουθεί ομαλά τον διάδρομο, όπως συμβαίνει, παραδείγματος χάρη, με τις καμπύλες που ακολουθούν:

                             kampiles_anaptikis_par1_fusiologiko_varos2 kampiles_anaptikis_par1_fusiologiko_varos

Παράδειγμα 2: Καταστάσεις που πρέπει να σας ανησυχήσουν και για τις οποίες πρέπει να επισκεφθείτε τον ιατρό σας:

  • όταν το βάρος του παιδιού αρχίζει να εμφανίζει στασιμότητα, σε σημείο που ορισμένες φορές αλλάζει διάδρομο, είναι απαραίτητο να συμβουλευτείτε το γιατρό σας για να εντοπίσετε την αιτία για αυτό.  Ακολουθεί παράδειγμα στασιμότητας βάρους:kampules_anaptuksis_pa2_stasimotita_varousΕάν διαπιστώσετε επιβράδυνση, στασιμότητα, απώλεια ρυθμού ανάπτυξης: πρέπει να μιλήσετε με τον ιατρό σας ο οποίος θα αναζητήσει την αιτία και θα προτείνει την κατάλληλη αντιμετώπιση της κατάστασης
Αντιμετώπιση της υπολειπόμενης ανάπτυξης
picture showing a mother laying down with her kis on bed

Η αντιμετώπιση της υπολειπόμενης ανάπτυξης μέσω της διατροφής πρέπει να γίνεται από τον ιατρό σας ή/και το διαιτολόγο και να είναι προσαρμοσμένη στις δυνατότητες του παιδιού να τραφεί ή όχι, καθώς και στη σοβαρότητα της κατάστασης.

  • Αρχικά, είναι δυνατό να προταθεί ως λύση ο εμπλουτισμός της σίτισής του ή/και η κατανάλωση πολλών μικρών γευμάτων.
  • Εάν πρόκειται για βρέφος, μπορεί να σας συστηθεί να αυξήσετε τη συμπύκνωση του γάλακτος ή να το εμπλουτίσετε.
  • Για τα μεγαλύτερα παιδιά, η σίτισή τους μπορεί να εμπλουτιστεί ανάλογα με τη διατροφική τους κατάσταση.  Αυτό συμβαίνει με την προσθήκη τροφίμων που αυξάνουν την περιεκτικότητα σε θερμίδες και πρωτεΐνες στη συνήθη διατροφή: τυρί, αυγό ή ζαμπόν, κρέμα γάλακτος στον πουρέ ή τις σούπες, τριμμένο τυρί στα ζυμαρικά, σακχαρούχα γαλακτοκομικά για το δεκατιανό και το απογευματινό κολατσιό, μπισκότα κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Εάν παρόλα αυτά, η λήψη τροφής παραμένει ανεπαρκής για την ανάκτηση του βάρους, ο ιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει στο παιδί διαιτητικά Τρόφιμα για Ειδικούς Ιατρικούς Σκοπούς είτε από το στόμα είτε εφόσον η σίτιση από το στόμα δεν είναι εφικτή μέσω καθετήρα ή στομίας.

Σίτιση από το στόμα:

Τα διαιτητικά Τρόφιμα για Ειδικούς Ιατρικούς Σκοπούς χορηγούμενα από το στόμα δεν έχουν ως στόχο την αντικατάσταση των γευμάτων αλλα να συμπληρώσουν τη σίτιση και πρέπει, επομένως, να λαμβάνονται επιπλέον των γευμάτων.  Να λαμβάνονται, κατά προτίμηση, με χρονική απόσταση από τα γεύματα ως σνακ: κατά τη διάρκεια του πρωϊνού, σαν κολατσιό ή στη θέση αυτού ή μετά από ένα επιδόρπιο χαμηλό σε θερμίδες.

  • Για να ικανοποιηθούν οι γευστικές απαιτήσεις του μεγαλύτερου αριθμού παιδιών η γκάμα του NutriniDrink κυκλοφορεί σε διάφορες γεύσεις (βανίλια, σοκολάτα, φράουλα).
  • Το NutriniDrink MultiFibre είναι εύκολο και έτοιμο προς χρήση.  Με αυτό τον τρόπο μειώνονται οι κίνδυνοι σφάλματος παρασκευής της σωστής δοσολογίας αλλά και ο χρόνος προετοιμασίας. Οι συσκευασίες σε μικρά μπουκάλια (200 ml) είναι εύκολες στη χρήση, ο όγκος τους είναι προσαρμοσμένος σε περιορισμένη όρεξη για φαγητό και το παιδί σας θα λάβει θρεπτικά συστατικά ειδικά προσαρμοσμένα για αυτό.
  • Εναλλακτικά, το NutriniDrink Powder σε μορφή σκόνης μπορεί να προστεθεί σε άλλα τρόφιμα όπως κρέμες, ρυζόγαλο ή γιαούρτι δίνοντας μια ευχάριστη γεύση βανίλιας.
  • Είναι προτιμότερο να καταναλώνονται δροσερά αλλά ορισμένες γεύσεις μπορούν να καταναλωθούν και σε χλιαρή θερμοκρασία.
  • Αφού ανοιχθούν, διατηρούνται για 24 ώρες στη συντήρηση του ψυγείου.  Οι γιατροί είναι αυτοί που μπορούν να συνταγογραφήσουν αυτά τα προϊόντα.

Εντερική σίτιση :

Σε περίπτωση σοβαρής δυσθρεψίας ή/και όταν δεν είναι δυνατή η σίτιση από το στόμα ή δεν επαρκεί, οι ιατροί μπορούν να συστήσουν εντερική σίτιση με καθετήρα.

  • Η εντερική σίτιση με καθετήρα πραγματοποιείται από την ιατρική ομάδα στο νοσοκομείο.  Σε περίπτωση εντερικής διατροφής βραχείας διάρκειας (1 μήνα), χρησιμοποιείται καθετήρας σίτισης που μοιάζει με χοντρό μακαρόνι, ο οποίος εισάγεται στη μύτη και οποίος φτάνει απευθείας στο στομάχι ή το έντερο του παιδιού. Τότε πρόκειται για ρινογαστρικό ή ρινοεντερικό καθετήρα.
  • Εάν η εντερική σίτιση αναμένεται να διαρκέσει για περισσότερο από 4 εβδομάδες, ο καθετήρας τοποθετείται απευθείας στο στομάχι. Σε αυτή την περίπτωση πρόκειται για καθετήρα γαστροστομίας.

Τα προϊόντα εντερικής σίτισης περιέχουν όλα τα θρεπτικά στοιχεία: πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λιπίδια, βιταμίνες και ανόργανα στοιχεία που αντικαθιστούν την ανεπαρκή πρόσληψη μέσω της τροφής

Για περισσότερες πληροφορίες για τα Τρόφιμα για Ειδικούς Ιατρικούς Σκοπούς που ενδείκνυνται, πατήστε εδώ.