Η δυσθρεψία παρατηρείται όταν η ποσότητα σε θερμίδες, πρωτεΐνες & θρεπτικά συστατικά που προσλαμβάνεται μέσω της διατροφής, δεν επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών του οργανισμού
Μπορεί να προέλθει από διάφορες αιτίες όπως μείωση της τροφής (έλλειψη ή/και απώλεια όρεξης), αυξημένες ανάγκες σε ενέργεια ή/και σε πρωτεΐνες λόγω χρόνιας νόσου, λοίμωξης κτλ., ενώ η ποσότητα που προσλαμβάνεται μέσω της διατροφής παραμένει ίδια ή μειώνεται, με αποτέλεσμα την ακούσια απώλεια βάρους και αδυναμία /ευπάθεια
Η δυσθρεψία πλήττει τους ενήλικες, τους αρρώστους αλλά και τους ηλικιωμένους, εξελίσσεται σταδιακά και καθιστά τα άτομα ευπαθή ήδη από τα πρώτα στάδια.
Η ευπάθεια είναι ένα κλινικό σύνδρομο. Αντικατοπτρίζει τη μείωση της σωματικής ικανότητας, επιφέροντας μείωση της ικανότητας προσαρμογής του οργανισμού στο στρες. Η ευπάθεια εγκαθίσταται σταδιακά μετά την εμφάνιση παραγόντων όπως οι σωματικές αλλαγές που συνδέονται με την αύξηση της ηλικίας, την έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, την ανεπάρκεια πρόσληψης συστατικών μέσω της διατροφής (ειδικά πρωτεϊνών), σχετικές χρόνιες ασθένειες ή ακόμη διάφορους περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Με πιο απλά λόγια, η ευπάθεια νοείται ως μια μείωση των ικανοτήτων προσαρμογής του οργανισμού υπό τη συνδυαστική επίδραση της ηλικίας, των ασθενειών και του πλαισίου ζωής.
Αυτό το σύνδρομο επηρεάζει κυρίως τους ηλικιωμένους. Πράγματι, η γήρανση είτε είναι φυσιολογική (αφορά τις αισθήσεις, τον εγκέφαλο, την καρδιά κ.α.) ή παθολογική (χρόνια ή οξεία νόσος, προβλήματα μνήμης κ.α.) είναι μια διαδικασία που τροποποιεί την κατάσταση της υγείας του ατόμου. Ωστόσο, ακόμη και εάν το γήρας προδιαθέτει για ευπάθεια, αυτή δεν επηρεάζει υποχρεωτικά όλους τους ηλικιωμένους.
Για να καταλάβουμε κάπως καλύτερα την έννοια της ευπάθειας, διακρίνουμε:
- Τα εύρωστα ηλικιωμένα άτομα η φυσιολογική φθορά των οποίων οφείλεται στην ηλικία και οι οποίοι γερνούν σε καλή σωματική και ψυχική υγεία. Αντιστοιχούν σε 65-70% των ηλικιωμένων και έχουν ανάγκες υγείας αντίστοιχες με εκείνες του ενήλικου πληθυσμού.
- Τα ευπαθή ηλικιωμένα άτομα τα οποία υφίστανται ταχύτερη φυσική φθορά. Για αυτά τα άτομα, η ανάκτηση μετά από τραυματικό συμβάν (ασθένεια, πτώση, θάνατος προσφιλούς ατόμου) των ικανοτήτων που είχαν πριν από το συμβάν δεν είναι πλήρης. Αυτή η κατάσταση υγείας αφορά, ανάλογα με την ηλικία, από 10 έως 25% των (πολύ) ηλικιωμένων ατόμων.
- Τέλος, οι ηλικιωμένοι οι οποίοι καθίστανται εξαρτώμενα άτομα, η απώλεια της αυτονομίας των οποίων συνδέεται με μειονεκτήματα και επιπλοκές μακροπρόθεσμα.
Στην Ευρώπη, χάρη στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και της πολιτικής στην υγεία που επιτρέπει καλύτερη αντιμετώπιση των νόσων, παρατηρείται αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης. Ωστόσο, το προσδόκιμο επιβίωσης με καλή υγεία δεν έχει αυξηθεί περισσότερο ενώ έχει εμφανίσει τάση μείωσης. Ένας από τους νέους στόχους υγείας είναι, επομένως, η επίτευξη της παράτασης ζωής χωρίς ανικανότητα.
Συνεπώς η αντιμετώπιση των παραγόντων που προκαλούν δυσθρεψία & ευπάθεια είναι ζωτικής σημασίας για να είναι δυνατή η επιβράδυνση της εμφάνισης αυτού του συνδρόμου και για τη διατήρηση για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο διάστημα της καλύτερης δυνατής ποιότητας ζωής του ατόμου.
Το σύνδρομο της ευπάθειας αποτελεί συχνά προάγγελο μελλοντικών επιπλοκών όπως πτώσεις, εισαγωγές στο νοσοκομείο ή ακόμη και εισαγωγή σε ίδρυμα. Παρόλα αυτά, η κατάσταση ευπάθειας που προηγείται της εξάρτησης, είναι δυνητικά αναστρέψιμη.